Ministria per Evropën dhe Punët e Jashtme

Vendosja e marrëdhënieve diplomatike me Danimarkën, maj 1970

Në përpjekje për të plotësuar kuadrin historik të vendosjes së marrëdhënieve diplomatike të shtetit shqiptar me shtetet e tjera, sjellim ne vëmendje se në maj 1970 Shqipëria vendosi marrëdhënie diplomatike me Mbretërinë e Danimarkës. Në fakt, Danimarka kishte njohur shtetin shqiptar dhe qeverinë e tij që në vitin 1922, por Lufta e Dytë Botërore dhe zhvillimet politike që pasuan në vend ndërprenë ecurinë normale të këtyre marrëdhënieve.

Interes paraqesin rrethanat politike në të cilat u zhvillua ky proces, e që sot i përkasin historisë së diplomacisë shqiptare.

Pas prishjes së marrëdhënieve me ish-BRSS në vitin 1961, daljes nga blloku lindor bashkë me pasojat ekonomike që ndoqën këto zhvillime, Shqipëria paraqiste interes për shtetet e tjera për vendosje të marrëdhënieve tregtare. Në vitin 1962 në Shqipëri mbërrijnë kërkesat e para nga kompani të interesuara daneze për të sjellë turistë në Shqipëri si dhe nga gazetarë danezë për të njohur më mirë Shqipërinë dhe udhëheqjen e saj politike të kohës. Si fillim, u ra dakord për vendosjen e linjës telefonike Danimarkë-Shqipëri nëpërmjet Beogradit e Vjenës. Më pas, në nevojë për t’u afirmuar në një lloj mënyre në skenat evropiane e më gjerë pas daljes nga diktati sovjetik, autoritetet shqiptare lejuan në vitin 1963 mbërritjen në Shqipëri të 15 gazetarëve danezë që shoqëruan ekipin kombëtar danez të futbollit. Gjatë vizitës së tyre grupi i gazetarëve shprehu hapur tek shoqëruesit shqiptarë përshtypjet e tyre për mungesën e partive të tjera politike në Shqipëri, antiamerikanizmin e theksuar tek politika shqiptare, prezencën e dukshme të Kinës komuniste në Shqipëri ndërkohë që nuk kishte nënshkruar Traktatin e Moskës për ndalimin e pjesshëm të provave bërthamore etj. Këto përshtypje u evidentuan qartë nga pala shqiptare, të cilët shmangën polemikat por i përcollën me kujdes gazetarët danezë. Këta të fundit nuk premtuan të bënin artikuj shtypi për Shqipërinë kur të ktheheshin në vendin e tyre me “përshtypjet e mira” që kishin marre me vete, siç ishte zakon me të gjithë grupet e të huajve që vizitonin Shqipërinë e atyre viteve. Ky qëndrim la një shije të hidhur te udhëheqja komuniste shqiptare. Kjo u pasua në vitin 1964 me refuzimin e hapjes në Tiranë të një ekspozite të kompanive daneze në fushën e elektronikës. Po këtë vit, nuk u realizua as vizita në Shqipëri e një grupi të specialistëve të radiotelevizionit danez. Në vitin 1967 u refuzua ftesa daneze për të marrë pjesë në festimet e 800-vjetorit të themelimit të Kopenhagës.

Duke ndjekur interesimin në rritje të Zvicrës, Holandës, Belgjikës për të nxitur marrëdhëniet tregtare me Shqipërinë, në vitin 1968 në rrethe të ndryshme diplomatike daneze u rishfaq përsëri interesi tregtar i Danimarkës ndaj Shqipërisë . Nga ana tjetër ky interes në rritje duhej të ecte paralelisht me vendosjen e marrëdhënieve diplomatike midis dy vendeve. E nxitur edhe nga vendet fqinje që po ecnin në procesin e (ri)vendosjes së marrëdhënieve diplomatike me Shqipërinë, në prill 1969 ambasadori danez në Vjenë i shprehu homologut të tij shqiptar dëshirën e qeverisë së vendit të tij për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike midis dy vendeve.

Përgjigja pozitive nga Tirana zyrtare erdhi pas 7 muajsh po nëpërmjet ambasadorit të saj në Vjenë. Pala daneze propozoi që bisedimet të zhvilloheshin në Tiranë dhe marrëdhëniet të ishin në nivel ambasadori. Meqenëse bisedimet në Tirane nuk ishin një praktikë diplomatike për qeverinë shqiptare, MPJ daneze i zhvendosi këto bisedime në Beograd midis dy ambasadorëve të akredituar atje. Në Beograd ambasadorët respektivë ranë dakord që: vendosja e marrëdhënieve diplomatike të simbolizohej nga publikimi njëkohësisht në dy kryeqytetet e një komunikate të përbashkët me një përmbajtje të thjeshtë informuese për publikun e dy vendeve. Pas mbylljes së bisedimeve teknike në Beograd, njoftimi zyrtar i palës daneze erdhi përsëri në ambasadën shqiptare në Vjenë në 18 mars 1970, ku shprehej dakordësia për mënyrën e shpalljes së vendosjes së marrëdhënieve diplomatike, nivelin e përfaqësimit, si dhe propozohej që ambasadori danez në Beograd, Tyge Dahlgaard të akreditohej edhe në Tiranë, në vazhdën e precedentëve edhe të vendeve të tjera që vendosën marrëdhënie diplomatike me Shqipërinë në këto vite. Pala shqiptare dha pëlqimin e saj për ambasadorin danez. Komunikata e përbashkët u botua më 29 maj 1970.

CV e ambasadorit të parë të Danimarkës në Tiranë

Nota daneze 1970