Ministria per Evropën dhe Punët e Jashtme

Tiranë, 20 nëntor 2024

I nderuar zoti Sekretar i Përgjithshëm,

Të nderuar ministra,

Shkëlqesi,

Është nder dhe privilegj t’ju drejtohem sot në Takimin e Ministrave të Punëve të Jashtme të Iniciativës së Evropës Qendrore këtu në Tiranë. Ndërsa mblidhemi në këtë qytet të bukur me mot kaq të këndshëm (TBD), jam i bindur se diskutimet tona do të nxisin jo vetëm mirëkuptim më të thellë, por edhe bashkëpunim më të madh në formësimin e një të ardhmeje të përbashkët dhe të begatë për rajonin tonë.

Më lejoni të filloj duke shprehur mirënjohjen time të përzemërt për Sekretariatin e CEI dhe Sekretarin e Përgjithshëm z. Roberto Antonione për mbështetjen e tyre të patundur në të gjithë Presidencën e Shqipërisë. Përkushtimi juaj ka qenë i paçmuar për të na ndihmuar të ecim në përgjegjësitë që na janë besuar dhe jam thellësisht mirënjohës për bashkëpunimin e ofruar nga të gjitha vendet anëtare të CEI-t në përmbushjen e detyrimeve tona gjatë këtij mandati të rëndësishëm.

Këtë vit, Shqipëria ka pasur privilegjin të marrë katër Presidencat e rëndësishme rajonale: Nisma e Evropës Qendrore (CEI), Bashkëpunimi Ekonomik i Detit të Zi (BSEC), Procesi i Bashkëpunimit të Evropës Juglindore (SEECP) dhe Migrimi, Azili dhe Iniciativa për Refugjatët. Ne përmbyllëm me sukses Presidencën tonë të BSEC në qershor dhe përmes punës sonë, ne kemi riafirmuar angazhimin tonë për bashkëpunimin rajonal në të gjitha format e tij. Këto Presidenca nuk janë vetëm një pasqyrim i lidershipit të Shqipërisë, por edhe besimi ynë i palëkundur në fuqinë e bashkëpunimit për të trajtuar sfidat e përbashkëta dhe për të kapur mundësi të reja.

Ndërsa vazhdojmë punën tonë në kuadrin e CEI-t, do të doja të theksoja se qëllimet dhe prioritetet tona janë në përputhje të vendosur me mandatin thelbësor të Nismës. Në qendër të qasjes sonë është një angazhim për të nxitur marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë, për të promovuar bashkëpunimin gjithëpërfshirës rajonal dhe përfundimisht për të avancuar vizionin e një Evrope paqësore, të fortë, të qëndrueshme dhe të bashkuar. Në këtë kontekst, Shqipëria mbetet e palëkundur në mbështetjen e saj ndaj Ukrainës, veçanërisht në dritën e agresionit të vazhdueshëm rus. Ne do të vazhdojmë të mbështesim sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës, si dhe aspiratat e saj evropiane.

Vizioni ynë rajonal shtrihet përtej sfidave aktuale. Ne jemi po aq të fokusuar në eksplorimin e rrugëve të reja për rritje, përmirësimin e lidhjes dhe adresimin e sfidave në zhvillim që na prekin të gjithëve. Ne e perceptojmë CEI-n jo vetëm si një platformë të vlefshme bashkëpunimi rajonal, por edhe si një lehtësues të besueshëm të procesit të integrimit evropian. Nisma bashkon shtetet anëtare të BE-së dhe vendet kandidate për në BE, duke ofruar një hapësirë ​​unike për dialog politik, shkëmbim të praktikave më të mira dhe mbështetje reciproke. Gjatë Presidencës së Shqipërisë, ne kemi inkurajuar në mënyrë aktive anëtarët e CEI-t që të shfrytëzojnë sa më shumë këto sinergji, duke forcuar më tej lidhjet tona dhe duke nxitur bashkëpunimin nga i cili përfitojnë të gjithë.

Një nga prioritetet kryesore të Shqipërisë si Kryetare e CEI-t ka qenë avancimi i integrimit evropian të Ballkanit Perëndimor. Siç e dini shumë prej jush, Shqipëria ka bërë hapa të rëndësishëm në rrugën e saj drejt anëtarësimit në BE. Në tetor, Shqipëria hapi me sukses Klasterin 1 të negociatave të anëtarësimit në BE, i cili mbulon çështje themelore dhe përfshin pesë kapituj të rëndësishëm. Me këtë moment historik, Shqipëria i bashkohet Malit të Zi dhe Serbisë si vendi i tretë i Ballkanit Perëndimor që hap kapitujt e negociatave. Ne jemi të përkushtuar të vazhdojmë këtë moment dhe synojmë të hapim kapituj të mëtejshëm përpara fundit të vitit 2024 dhe në vitin e ardhshëm.

Ne gjithashtu mirëpresim ngrohtësisht vendimin e Këshillit Evropian për të hapur negociatat e anëtarësimit me Ukrainën, Bosnje-Hercegovinën dhe Moldavinë dhe besojmë se këto vendime dërgojnë një sinjal të fortë të përkushtimit të Evropës ndaj fqinjëve të saj. Mbështetja jonë kolektive për integrimin evropian të Ballkanit Perëndimor mbetet një element thelbësor në sigurimin e besueshmërisë së procesit të zgjerimit dhe ruajtjen e mbështetjes popullore në rajon. Ne duhet të punojmë së bashku për të parandaluar “lodhjen nga zgjerimi” dhe të sigurojmë që procesi i integrimit të mbetet në rrugën e duhur dhe gjithëpërfshirës për të gjitha vendet kandidate.

Suksesi i këtij procesi është thelbësor për stabilitetin dhe prosperitetin e ardhshëm të rajonit tonë. Është thelbësore që ne të vazhdojmë të forcojmë kohezionin tonë si vende të Evropës Qendrore dhe të qëndrojmë të palëkundur në angazhimin tonë për t’u bërë pjesë integrale e familjes më të madhe evropiane. Iniciativat si Plani i Rritjes, i cili u mbështet gjatë Presidencës belge dhe hungareze të Këshillit të BE-së, së bashku me vendimet pozitive për dosjet politike dhe mbështetjen për konvergjencën ekonomike, lëvizshmërinë dhe lidhjen, kanë kontribuar të gjitha në forcimin e vendeve tona. dhe më të ndërlidhura. Këto përpjekje do të vazhdojnë të shërbejnë si bazë për përparim të mëtejshëm.

Përballë sfidave të vazhdueshme gjeopolitike, Shqipëria ka qenë gjithashtu një avokate e fortë për paqen dhe stabilitetin. Ne dënojmë fuqishëm luftën e paprovokuar dhe të paligjshme ruse të agresionit kundër Ukrainës. Ukraina është një anëtare e rëndësishme e CEI dhe ne kemi punuar së bashku me partnerët tanë për të mbështetur Ukrainën në përpjekjet e saj për të kapërcyer pasojat shkatërruese të kësaj lufte. Presidenca shqiptare ka qenë e angazhuar në mënyrë aktive në promovimin e përkujtimit të shenjës dyvjeçare të luftës, e cila u diskutua në Takimin e parë të Koordinatorëve Kombëtarë të CEI në shkurt 2024. Ne do të vazhdojmë të qëndrojmë pranë Ukrainës, duke ofruar mbështetje përmes Bashkëpunimit të CEI Fondi dhe nisma të tjera që synojnë zbutjen e ndikimit të këtij agresioni.

Përtej peizazhit gjeopolitik, Presidenca jonë është fokusuar në masa praktike për forcimin e bashkëpunimit rajonal. Ne kemi vënë një theks të veçantë në rritjen e kontakteve mes njerëzve, nxitjen e shkëmbimeve akademike dhe profesionale dhe promovimin e bashkëpunimit në sektorë të tillë si kultura, turizmi, transporti dhe ekonomia. Një shembull konkret i kësaj qasjeje ishte ngjarja jonë në Vlorë javën e kaluar, e cila mblodhi së bashku ekspertë dhe nëpunës civilë nga vendet anëtare të CEI dhe SEECP për të diskutuar lidhjen e qëndrueshme ndërkufitare dhe logjistikën efikase në rajon. Rezultati i kësaj ngjarjeje tregon rëndësinë e vazhdimit të dialogut për lidhjen, i cili është vendimtar për transformimin e rajonit në një pjesë moderne, të integruar dhe konkurruese të Evropës.

Për më tepër, ne kemi punuar për të avancuar dialogun parlamentar dhe bashkëpunimin rajonal përmes platformave të ndryshme të mirëpërcaktuara, duke përfshirë Takimet e Ministrave të Punëve të Jashtme, Konventat Parlamentare, Koordinatorët Kombëtarë dhe ngjarje të tjera anësore. Forcimi i këtyre platformave është jetik për ruajtjen e vrullit në rrugëtimin e integrimit evropian të rajonit dhe sigurimin e efektivitetit të vazhdueshëm të CEI-t si një lehtësues i bashkëpunimit rajonal.

Si përfundim, Presidenca e Shqipërisë e CEI-t ka përfunduar me sukses të gjitha detyrimet e saj dhe jam krenar për arritjet e rëndësishme që kemi bërë gjatë kësaj periudhe. Suksesi ynë është rezultat i përpjekjeve kolektive të të gjitha shteteve anëtare dhe dua të falënderoj secilin prej jush për bashkëpunimin dhe përkushtimin tuaj. Unë gjithashtu i shpreh urimet e mia më të mira Serbisë ndërsa ajo përgatitet të marrë presidencën e ardhshme të CEI. Shqipëria do të mbetet një anëtare proaktive dhe e angazhuar e CEI, e përkushtuar për të çuar përpara qëllimet e Nismës dhe për të kontribuar për një Evropë paqësore, të qëndrueshme dhe të begatë.

Faleminderit për vëmendjen tuaj.